در عصر داده‌محور، فناوری‌های هوش مصنوعی در حال دگرگون ساختن روش‌های پژوهش در علوم انسانی و تاریخی‌اند. یکی از نوآوری‌های پیش‌رو در این مسیر، توسعه یک هوش مصنوعی اختصاصی برای باستان‌شناسی است که به‌طور ویژه طراحی شده تا به کاربران امکان گفت‌وگوی متنی هوشمند و تخصصی درباره موضوعات متنوع باستان‌شناسی و تاریخ ایران را بدهد.
مجله اینترنتی باستان شناس :این سامانه نه‌تنها ابزاری برای پژوهش و آموزش است، بلکه دروازه‌ای به سوی تجربه‌ای نوین در تعامل با گذشته محسوب می‌شود.
آنچه در این مقاله می خوانید
- اهداف پروژه
- امکانات و موضوعات تحت پوشش
- مزایای سامانه
- نتیجه‌گیری
اهداف پروژه
- تسهیل دسترسی به دانش تخصصی باستان‌شناسی در قالب گفت‌وگوی متنی
- ایجاد یک پایگاه دانشی تعاملی درباره تاریخ، تمدن‌ها و خطوط باستانی
- توانمندسازی پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان برای یادگیری، پرسش و تحلیل
امکانات و موضوعات تحت پوشش
این سامانه به‌صورت یک دستیار هوشمند مکالمه‌محور عمل می‌کند و می‌تواند درباره موضوعات زیر به‌صورت تعاملی با کاربران گفتگو کند:
- رابطه میان باستان‌شناسی و هوش مصنوعی: بررسی روش‌های نوین پردازش داده‌ها، شناسایی آثار، مدل‌سازی تاریخی و پیش‌بینی مکان‌های باستانی با کمک AI.
- پیش از تاریخ (Prehistory): گفتگو درباره دوره پارینه‌سنگی، نوسنگی، و تحول زندگی انسان پیش از اختراع خط.
- عصر برنز: تحلیل تمدن‌های عصر مفرغ در ایران، مانند شهداد، سیلک و جیرفت.
- دوره هخامنشی: از کوروش و داریوش تا نظام اداری و معماری تخت‌جمشید.
- دوره سلوکی: تعامل فرهنگ یونانی با تمدن ایرانی پس از اسکندر.
- دوره اشکانی: ساختار اجتماعی، هنر، نظام سیاسی و روابط خارجی اشکانیان.
- دوره ساسانی: شکوه آخرین امپراتوری پیشااسلامی ایران و میراث فرهنگی آن.
- ترجمه خط میخی: راهنمایی درباره خوانش و درک خط میخی (عیلامی، بابلی، فارسی باستان).
- ترجمه خط پهلوی ساسانی: آشنایی با ساختار، واژگان و کاربرد خط پهلوی در متون سنگ‌نوشته و مذهبی.
مزایای سامانه
- تعامل پویا: پرسش و پاسخ مستقیم با AI در لحظه
- پوشش موضوعی گسترده و تخصصی
- مناسب برای آموزش، پژوهش، مستندسازی و کاربردهای موزه‌ای یا محتوای دیجیتال
- قابل ارتقاء با افزودن زبان‌های باستانی دیگر و گسترش دامنه تاریخی
نتیجه‌گیری
این سامانه گامی نوین در ترکیب فناوری و علوم انسانی است؛ ابزاری که امکان یادگیری، جستجو و تحلیل تعاملی درباره تمدن‌ها و متون باستانی ایران را فراهم می‌کند. با بهره‌گیری از قدرت گفت‌وگوی متنی هوشمند، این هوش مصنوعی می‌تواند به دستیار شخصی هر علاقه‌مند به تاریخ تبدیل شود؛ از دانشجوی باستان‌شناسی گرفته تا پژوهشگر یا حتی کاربر عام.
هوش مصنوعی باستان شناس کلیک کنید.
نظرات کاربران