«مارک زاکربرگ»، مدیرعامل متا از یک برنامه سرمایه‌گذاری چند صد میلیارد دلاری برای ساخت چندین مرکز داده غول‌پیکر با هدف دستیابی به «ابرهوش» خبر داد. این پروژه‌ها که «پرومتئوس» و «هایپریون» نام دارند، متا را در رقابت هوش مصنوعی به جایگاهی قدرتمند می‌رسانند، اما همزمان باعث نگرانی‌های جدی درباره مصرف زیاد برق و منابع آبی کمیاب شده‌اند.
به گزارش بلومبرگ، مارک زاکربرگ با اعلام یک برنامه سرمایه‌گذاری عظیم، رسماً ورود این شرکت را به فاز جدیدی از رقابت هوش مصنوعی اعلام کرد. او گفت متا درحال ساخت چندین «خوشه تایتان» یا مراکز داده چند گیگاواتی است تا قدرت محاسباتی لازم برای توسعه «ابرهوش» (Superintelligence) — هوشی فراتر از هوش انسان — را فراهم کند.
دیتاسنترهای متا برای ابرهوش مصنوعی
برنامه متا شامل دو پروژه اصلی و عظیم است:
- پرومتئوس (Prometheus): اولین مرکز داده با توان ۱ گیگاوات که در نیو آلبانی، اوهایو، درحال ساخت است و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۶ آنلاین شود.
- هایپریون (Hyperion): پروژه‌ای بسیار بزرگ تر در لوئیزیانا که به گفته زاکربرگ، وسعتی معادل «بخش قابل توجهی از منهتن» خواهد داشت. این مرکز داده قرار است تا سال ۲۰۳۰ به توان ۲ گیگاوات برسد و در نهایت تا ۵ گیگاوات نیز مقیاس‌پذیر خواهد بود.
این اقدام، در کنار استخدام استعدادهای برتر مانند «الکساندر ونگ»، مدیرعامل سابق Scale AI، نشان‌دهنده عزم جدی متا برای پیشی گرفتن از رقبایی مانند OpenAI و گوگل دیپ‌مایند است.
اما این قدرت محاسباتی عظیم، بدون هزینه نیست. این مراکز داده مصرف برق و آب بسیار بالایی دارند و تأثیرات نگران‌کننده‌ای بر جوامع محلی می‌گذارند؛ گزارش جدیدی از نیویورک تایمز نشان می‌دهد که یکی از مراکز داده فعلی متا در جورجیا، باعث خشک‌شدن چاه‌های آب برخی ساکنان و افزایش قیمت آب شده است. پیش‌بینی می‌شود این منطقه تا سال ۲۰۳۰ با کمبود و جیره‌بندی آب مواجه شود.
درحالی‌که یک مرکز داده معمولی روزانه حدود ۵۰۰ هزار گالن آب مصرف می‌کند، درخواست‌های ثبت‌شده برای مراکز داده جدید هوش مصنوعی، تقاضایی تا ۶ میلیون گالن آب در روز را نشان می‌دهد؛ مقداری که از کل مصرف روزانه برخی شهرستان‌ها بیشتر است. کارشناسان تخمین می‌زنند که تا سال ۲۰۳۰، مراکز داده ممکن است ۲۰ درصد از کل برق مصرفی آمریکا را به خود اختصاص دهند، این رقم در سال ۲۰۲۲ فقط ۲.۵ درصد بود.
با وجود این نگرانی‌ها، دولت ترامپ از این توسعه گسترده حمایت کرده و وزیر انرژی آمریکا، هوش مصنوعی را «مهم‌ترین مرز پرمصرف انرژی آینده» خوانده که برق را به «باارزش‌ترین خروجی قابل تصور: هوش» تبدیل می‌کند. این حمایت سیاسی، در کنار پروژه‌های مشابهی مانند «استارگیت» OpenAI و «کلوسوس» xAI نشان می‌دهد که صنعت فناوری مصمم است تا با هر هزینه‌ای، زیرساخت‌های لازم برای پیروزی در رقابت هوش مصنوعی را فراهم کند؛ رقابتی که بهای آن را ممکن است سیاره زمین و جوامع محلی بپردازند.
نظرات کاربران